Pompa ciepła staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem w ogrzewaniu domu jednorodzinnego, zwłaszcza przy rosnących cenach tradycyjnych paliw i rosnącej świadomości ekologicznej. Wielu inwestorów przed podjęciem decyzji analizuje jednak nie tylko koszt eksploatacyjny, ale i całkowity koszt instalacji. 

W poniższym artykule wyjaśnimy, jak działa pompa ciepła, co wpływa na cenę jej zakupu i montażu, a także jakie są różnice między wariantem gruntowym a powietrznym.

Pompa ciepła – jak działa i dlaczego warto?

Zasadniczo pompa ciepła do domu pobiera energię z otoczenia – może to być grunt albo powietrze – i przetwarza ją na ciepło przekazywane do instalacji grzewczej. Mechanizm opiera się na obiegu czynnika roboczego, który w procesie sprężania i rozprężania pobiera energię cieplną z jednego źródła, by oddać ją wewnątrz budynku. Istotne jest, że pompa ciepła nie wytwarza spalin i może znacząco obniżyć koszt ogrzewania domu, zwłaszcza w dłuższej perspektywie. Pompa ciepła z montażem to więc nie tylko ekologiczne, ale również zrównoważone pod względem kosztów eksploatacji źródło ciepła. 

Inwestycja w pompę ciepła bywa dodatkowo wspierana dotacjami, co zmniejsza koszt montażu i zakupu. Koszt pompy ciepła zależy od kilku czynników, m.in. wielkości budynku, rodzaju pompy i zapotrzebowania na ciepło wraz z jego ewentualnymi stratami. Właściwie dobrana pompa ciepła może w istotny sposób obniżyć rachunki za ogrzewanie domu jednorodzinnego, a przy tym służy przez lata, zachowując wysoką sprawność.

Rodzaj pompy: gruntowa pompa ciepła czy ciepła powietrze-woda?

Kluczowe przy wyborze urządzenia jest określenie, jaki rodzaj pompy ciepła będzie najbardziej opłacalny. Gruntowa pompa ciepła wymaga odwiertów lub ułożenia kolektorów poziomych, co podnosi koszt instalacji. Jednocześnie takie rozwiązanie gwarantuje wysoką stabilność pracy, bo temperatura w gruncie jest bardziej przewidywalna niż temperatura powietrza.

Z kolei pompa ciepła powietrze-woda jest prostsza w montażu, gdyż nie wymaga prowadzenia prac ziemnych. Jej cena bywa więc niższa, a sam montaż pompy ciepła przebiega szybciej. Trzeba jednak pamiętać, że zimą sprawność takiego rozwiązania może spaść i niekiedy zachodzi konieczność wykorzystania dodatkowego źródła ciepła (na przykład grzałki elektrycznej). Wybór między systemem gruntowym a powietrznym powinien więc uwzględniać warunki geologiczne na działce, planowany budżet, a także zapotrzebowanie na moc grzewczą.

Koszt instalacji i montaż pompy ciepła

Przy planowaniu wydatków należy wziąć pod uwagę, że koszt instalacji pompy ciepła to nie tylko zakup i montaż urządzenia, ale również przygotowanie niezbędnych elementów towarzyszących. 

Na ostateczną cenę wpływają:

• Zakres prac ziemnych (konieczny przy wariancie gruntowym).
  
• Koszt wykonania odwiertów lub kolektorów.
  
• Parametry i moc pompy (im większa powierzchnia domu jednorodzinnego, tym wyższe zapotrzebowanie na ciepło).
  
• Stopień skomplikowania instalacji (czy wymaga przebudowy istniejącej kotłowni, czy wystarczy wpięcie w istniejący system).
  

Wariant powietrzny jest pod tym względem mniej wymagający. Z kolei w systemach gruntowych znaczną część kosztu inwestycji mogą stanowić właśnie odwierty lub kolektory poziome. Niemniej w obu przypadkach profesjonalny montaż pompy ciepła i dobre wyliczenia zapotrzebowania na ciepło to podstawa, by uniknąć dodatkowych wydatków w przyszłości.

Koszt ogrzewania domu jednorodzinnego pompą ciepła – czy to się opłaca?

Choć cena pomp ciepła bywa wyższa niż zakup konwencjonalnego pieca, istotne są późniejsze koszty eksploatacyjne. W dłuższej perspektywie koszt ogrzewania za pomocą pompy może być znacznie niższy niż przy użyciu gazu czy oleju opałowego, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę wahania cen surowców. Inwestycje w pompę ciepła warto też rozważyć z przyczyn ekologicznych – brak spalin to dodatkowy atut dla środowiska i komfortu mieszkańców.

W systemie gruntowym koszt eksploatacyjny utrzymuje się na niskim poziomie przez cały rok, ale sam początkowy wydatek jest wyższy ze względu na specjalistyczne prace ziemne. W przypadku systemu powietrznego mniejsza inwestycja początkowa może jednak oznaczać konieczność większego wsparcia grzałkami przy ujemnych temperaturach zewnętrznych. Przy dobrze izolowanym budynku różnice te nie muszą być jednak tak znaczące, a końcowy bilans bywa nadal korzystny dla pompy ciepła.Podsumowując, łączny koszt montażu pompy ciepła zależy od wybranego rodzaju pompy, warunków na działce i jakości instalacji. Prawidłowo dobrana i zamontowana pompa ciepła zazwyczaj zwraca się w ciągu kilkunastu lat. Dzięki możliwościom dofinansowania i stabilnemu źródłu ciepła jest to rozwiązanie opłacalne zarówno ekonomicznie, jak i środowiskowo. W efekcie coraz więcej osób decyduje się na zakup i montaż pompy ciepła, doceniając niskie koszty ogrzewania domu oraz długoterminowe oszczędności wynikające z takiej inwestycji.